Sposób na sosnę – Sosnomaść

Sosna. Niby pospolita roślina, ale jakże przydatna. Tych, którzy ją dostrzegą, częstuje pączkami cały rok. Fakt, są raz bardziej, a raz mniej soczyste. Trochę kwaśne, trochę gorzkie i kleiste od aromatycznej żywicy. Niemniej zawsze niosące zdrowie. Patrząc przez pryzmat tej zalety, da się w nich nawet rozsmakować.

Szczególnie wtedy, gdy wiesz, że za gorycz i uczucie suchości w ustach, odpowiadają garbniki i substancje goryczowe o właściwościach bakteriobójczych.

Kleiste żywice pełne są natomiast krystalicznych kwasów żywicowych, które sieją pogrom wśród chorobotwórczych bakterii, wirusów i grzybów.

Za kwasowość pączków sosny w głównej mierze odpowiada witamina C i ogrom tych dobroci sprawia, że nie chcę zrezygnować z żadnego z na ogół nielubianych smaków.

Zapach sosny, ten kojarzący się z lasem aromat ukryty jest w żywicy płynącej kanałami do każdej z igiełek, a właściwie- liścia, która chroni roślinę przed infekcjami. Olejek eteryczny składa się głównie z alfa- i beta-pinenu, a za jego przyjemny, odświeżający zapach odpowiada octan bornylu.

W skład olejku eterycznego z sosny pospolitej wchodzi wiele komponentów, których zawartość jest zmienna, bo zależna od ogromnej ilości czynników:

α-Pinene 20.3–45.8% , β-Pinene 1.9–33.3% , δ-3-Carene 0.4–31.8%,  β-Phellandrene 0.3–10.9%,  δ-Cadinene tr–9.5%, Camphene 1.6–9.4%, α-Muurolene tr–7.8%, β-Bisabolene 0–6.3%, γ-Cadinene tr–5.4%, (+)-Limonene 0.7–5.2%, Caryophyllene oxide 0–4.9%, Bornyl acetate 0–4.2%, β-Myrcene 2.1–3.8%, β-Caryophyllene 0.7–3.8%, Longifolene 0–3.5%, α-Terpinene 0.1–3.2%, Terpinolene tr–3.0%, 1,8-Cineole 0–2.9%, α-Cadinol 0–2.7%, Fenchone 0–2.1%, γ-Muurolene 0–2.0%, α-Terpineol 0–1.9%, Tricyclene 0.4–1.8%, α-Caryophyllene tr–1.8%, (Z)- β-Ocimene 0–1.8%, Chamazulene 0–1.7%, (E)- β-Ocimene 0–1.5%, Germacrene D 0–.4%, T-Muurolol 0–1.0%, Sabinene 0–1.0%,

 ( Lawrence 1993 p. 140–143; Orav et al 1996 )

Ciekawostką jest, że wg prof. Muszyńskiego, autora m.in.: „Farmakognozji”, świeże igły sosny zawierają w okresie od czerwca do lipca więcej olejku eterycznego niż w jesieni lub zimie. Natomiast najprzyjemniej pachnącego składnika olejku eterycznego sosnowego, czyli octanu bornylu znajduje się więcej w młodych, wiosennych igłach niż w tych jesiennych.

Miłośnikom domowej destylacji wód kwiatowych i hydrolatów muszę nadmienić, że pozyskując wodę przekroploną z sosny pospolitej, nie da się zapomnieć o mnogości lotnych kwasów w niej występujących, a rozpuszczalnych w wodzie, które to ostatecznie lądują w odbieralnikach i swoim ostrym, przenikliwym zapachem tłumią delikatny przy nich aromat paru kropel olejku eterycznego.

Pędy sosny najwięcej osobistych wdzięków oddają przy ekstrakcji etanolem i tłuszczem w podwyższonej temperaturze. W tych warunkach do medium przechodzą między innymi: żywica z kwasem abietynowy wykazującym działanie przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe z olejkiem eterycznym oraz chlorofil, który przyśpiesza regenerację skóry.

Stąd też pomysł na maść o pełnym wachlarzu zastosowań, której już samo wąchanie wprawia w dobry nastrój. Może służyć w roli ochronnego kremu do rąk, pachnący balsam do ciała, czy maść do wcierania w klatkę piersiową przy przeziębieniach. Sosnomaść wcieranag w skórę delikatnie rozgrzewa, a sama inhalacja powoduje zwiększanie wydzielania śluzu w drogach oddechowych.

SOSNOMAŚĆ -proporcje na około 200ml

• Etap I
  • 50,0 gałązki sosny
  • 12,0 spirytus
  • 150,0 masło shea
• Etap II
  • 4,2 olejek eteryczny pomarańczowy
  • 13,15 olejek eteryczny sosnowy
  • 7,7 olejek eteryczny cedr himalajski

ETAP I  = SOSNA + SPIRYTUS + SHEA

• 50-gramów świeżych pędów sosny rozdrobnij na około 1 cm kawałki (najłatwiej sekatorem) i zalej 12-gramami spirytusu.
• Dodaj 150-gramów nierafinowanego masła shea i maceruj w nim pędy sosny w temperaturze około 70-stopni  pod przykryciem przez pół godziny w łaźni wodnej (garnek w garnku z wodą).
• Gdy już materiał roślinny nieco zmięknie, zmiksuj całość blenderem z ostrzem i powtórz podgrzewanie przez kolejne pół godziny.
• Podwyższona temperatura i obecność etanolu sprawia, że do masła shea o wiele łatwiej przechodzą: drogocenna pod względem antybakteryjnym żywica i dobroczynny dla skóry chlorofil który, nawiasem mówiąc w farmacji jest uważany za składnik balastowy.
• Następnie zielony wyciąg przecedź przez sito odporne na podwyższoną temperaturę (najlepiej ze stali nierdzewnej) i jeżeli masz ochotę na maść bez paproszków, to dodatkowo przesącz wyciąg przez sączek.

ETAP II  = + OLEJKI ETERYCZNE

• Sosnowy wyciąg uzupełnij masłem shea do wagi 150-gramów i gdy zacznie okazywać pierwsze oznaki zastygania, dodaj olejki eteryczne jednocześnie blendując.
• Możesz przelać maść do opakowania, nie czekając na całkowite zastygnięcie.
• Najsympatyczniejszą w stosowaniu, bo puszysto-kremową konsystencję sosnomaści uzyskamy blendując ją niemalże do momentu całkowitego zastygnięcia.
• Na konsystencję Sosnomaści w sporym stopniu wpływają olejki eteryczne. Mieszając się z masłem shea, sprawiają, że maść staje się o wiele bardziej miękka, niż w przypadku, gdyby olejków eterycznych nie było. Ostateczna postać jest o wiele przyjemniejsza w rozsmarowywaniu niż samo masło shea, a przy tym mniej tłusta.
• Sosnomaść nie zawiera w swoim składzie wody, a spora ilość olejków eterycznych utrudnia namnażanie się bakterii/grzybów, więc maść jest stosunkowo trwała i nie trzeba przechowywać jej w lodówce.

BEZPIECZEŃSTWO stosowania olejków eterycznych

Według wyników badań przedstawionych w „Essential Oil Safety – A Guide for Health Care Professionals” z 2014 olejek eteryczny pomarańczowy pozyskiwany metodą tłoczenia ze skórki owocu pomarańczy pochodzącego z Citrus sinensis nie jest fototoksyczny. Również nie jest czynnikiem alergizującym i nie stanowi zagrożenia dla ciąży. Także doustnie stosowany olejek eteryczny pomarańczowy nie jest toksyczny, a większość światowej produkcji tego olejku wykorzystywana jest w przemyśle spożywczym.

Natomiast olejek eteryczny sosnowy pochodzący z igieł, a właściwie liści sosny pospolitej (Pinus sylvestris L.) jest przeciwwskazany do stosowania w astmie  i krztuścu ze względu na właściwości pobudzające odruch wykrztuśny. Za to nawet w postaci nierozcieńczonej ten olejek nie jest drażniący dla skóry, a 12% rozcieńczenia nawet  nie uwrażliwiają skóry.

Olejek eteryczny z pochodzący z drewna cedru himalajskiego (Cedrus deodara)  nie ma znanych przeciwwskazań. Charakteryzuje się wybitnie przeciwzapalnym działaniem na skórę i pięknym, głębokim słodko-drzewnym zapachem. W skład olejku wchodzi wiele substancji o charakterze seskwiterpenów, którym właśnie olejek eteryczny zawdzięcza właściwości zapobiegania uwalniania histaminy i hamowania nadwrażliwości typu IV.

Olejek eteryczny cedrowy, sosnowy i pomarańczowy znajdują się  w Chwastnym Sklepie.