Poznaj skrzyp i jego ukryty aromat.
Skrzyp polny (Equisetum arvense L.) jest jednym najuciążliwszych chwastów w Polsce. To nawet dobrze się składa, ponieważ całkiem lubiący chwasty nie muszą wybierać się w daleką podróż, żeby móc go sobie pozyskać i przetworzyć.
Surowcem zielarskim jest ziele skrzypu (herba Equiseti), które charakterystycznie skrzypi przy pocieraniu ze względu na sporą zawartość krzemionki.
Wydawałoby się, że pęd skrzypu jest bezwonny i jako taki również jest opisywany w dziełach sprzed lat m.in. prof.dr. Jana Muszyńskiego, jednak w 2006-roku, przy użyciu specjalistycznych metod udało się zbadać lotne związki występujące w tej roślinie. [1] Wyróżniono aż dwadzieścia pięć składników olejku eterycznego i do tego oceniono ich aktywność przeciwdrobnoustrojową.
Najważniejszymi z tych związków są:
- Hexahydrofarnesyl acetone (18.34%) – pachnący trochę jak jaśmin, a trochę jak seler. [2]
- Cis-geranyl acetone (13.74%)- o woni kojarzącej się ze świeżym liściem i różą. [3]
- Thymol (12.09%)-czyli tymol o zapachu typowo tymiankowym, chociaż tymolu więcej niż w tymianku znajduje się w chropawcu wonnym- inaczej ajowan.
- Trans-phytol (10.06%) o balsamicznym, kwiatowym aromacie. [5]
Olejek eteryczny skrzypu polnego w rozcieńczeniu 1:10 wykazał silną aktywność przeciwbakteryjną i przeciwgrzybiczą wobec szczepów: bakterii: Staphylococcus aureus, Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Pseudomonas aeruginosa, Salmonella enteritidis oraz grzybów: Aspergillus niger i Candida albicans. [1]
Jednak olejku eterycznego w skrzypie jest bardzo mało. Equisetum arvense ma większe znaczenie jako środek mineralizujący ze względu na sporą zawartość (do 17%) soli mineralnych, gdzie 2/3 popiołu stanowią: kwas krzemowy i sole potasu. Krzemionka ze skrzypu jest w większej części rozpuszczalna w wodzie (przechodzi do roztworu, a nie jest krzemionką koloidalną- zawieszoną w wodzie), dlatego też jest przyswajalna przez organizm.
Na chemizm skrzypu składają się również sole glinu, glikozyd flawonowy- ekwizytryna, który składa się z kemferolu (5,7,4-trójmetoksy-flawonolu) i dwóch części glikozy. W surowcu występuje również saponina- ekwizetonina hydrolizująca do fruktozy, arabinozy i ekwizetogenozy. Oprócz tego znajdują się substancje żywicowe, tłuszczowe, kwasy organiczne (m.in. kwas akonitowy, witamina C, kwas szczawiowy i jabłkowy).
Odwarom ze skrzypu przypisuje się również działania: moczopędne (diureticum), przeciwkrwotoczne (haemostaticum), oczyszczające krew (depurativum).
Surowiec znajduje zastosowanie jako środek łagodnie moczopędny, wpływający na poziom koloidów ochronnych moczu, wspomagający leczenie stanów zapalnych dróg moczowych. Poleca się jego stosowanie również przy powikłaniach kamicy nerkowej, w krwawieniach z dróg moczowych, w stanach nieszczelności naczyń włosowatych, krwawieniach z narządów miąższowych i krwawieniach płucnych. Odwarom ze skrzypu przypisuje się działanie wzmagające odporność tkanki płucnej i zwiększenie jej elastyczności. Bywa stosowany również jako środek pobudzający przemianę materii i wspomagający leczenie otyłości.

Zewnętrznie odwary ze skrzypu znajdują zastosowania w leczeniu schorzeń spojówek, w okładach przy stłuczeniach i kąpielach w wielu problemach skórnych.
Maści ze skrzypem polnym wpływa pozytywnie na regenerację skóry poprzez przyśpieszenie ziarninowania, odbudowy naczyń włosowatych [6]. Pozytywny skutek mają również maści z Equisetum arvense w gojeniu się ran, zmniejszaniu zapaleń i łagodzeniu bólu po zabiegach nacięcia krocza [7].
Wyciągi ze skrzypu polnego wykazują również aktywność [8]:
- Hamowania hialuronidazy, czyli enzymu rozkładającego kwas hialuronowy.
- Przeciwzakrzepową i przeciwzapalną.
- Hamowania agregacji płytek krwi.
2 Comments
Join the discussion and tell us your opinion.
A w co go można i jakwmontować? Mydełko, kremik, szampon?
Można wkomponować we wszystkie wymienione postacie kosmetyków, najlepiej w postaci wodnych wyciągów.