Poznaj kuklik – goździkowe ziele.

Kuklik pospolity (Geum urbanum L.), właściciel haczykowato owłosionych, okrągłych owoców, które czepiają się do ubrań podczas leśnych przechadzek. Skromnie przyodziany w drobne, żółte kwiaty.

Pospolity w całej Polsce. Z upodobaniem rosnący na cienistych lub półcienistych stanowiskach.

Dawniej zwany był zielem/korzeniem goździkowym, ze względu na zapach korzeni po ususzeniu. To porównanie nie dziwi. Kuklik rzeczywiście wytworzył te same substancje, co drzewo goździkowe.

W olejku eterycznym znajdującym się w częściach podziemnych kuklika, można wykryć aż 69% eugenolu [1], substancji o charakterystycznym zapachu goździków.

Trochę więcej, bo od 72-90% eugenolu zawiera olejek eteryczny z goździków (nierozkwitłych pąków kwiatowych drzewa goździkowego).

Goździki są o wiele wydajniejszym surowcem do otrzymywania eugenolu. Zawierają około 20% oleju eterycznego, natomiast z korzeni i kłączy kuklika można otrzymać jedynie do 0,15% olejku.

Eugenol odpowiada za drętwienie języka przy żuciu goździków. Działa przeciwbólowo, znieczulająco i antyseptycznie. Dawniej wykorzystywano te właściwości szczególnie często do łagodzenia bólu zębów. Kropla olejku eterycznego zaaplikowana do wnęki zęba przynosi ulgę i jednocześnie nie pozwala na dalszy rozwój bakterii.

Już samo żucie goździka czy dwóch, odświeża oddech i działa lepiej antybakteryjnie niż niejedna guma do żucia.

Jednak eugenolu na próżno szukać w świeżym kukliku pospolitym. On dopiero powstaje. Dzieje się to na skutek m.in. suszenia rośliny. Zawarty w kukliku glikozyd geina (geozyd) pod wpływem enzymu geazy rozpada się właśnie na eugenol i glikoarabinozę (dwucukier wicjanozę).

Oprócz geiny rozpadającej się na eugenol, części podziemne kuklika zawierają do 10% związków garbnikowych, sole mineralne, sacharozę i nieokreślony barwnik.

Działanie surowca: amarum (lek goryczowy), adstringens  (ściągający), tonicum (środek wzmacniający), desinficiens (dezynfekujący).

Zastosowanie korzeni i kłączy kuklika pospolitego:

• wewnętrznie w nieżycie żołądka i jelit oraz jako środek pomocniczy w przewlekłych stanach biegunkowych.
• Zewnętrznie przy zapaleniu śluzówki jamy ustnej, gardła – środek ściągający i odświeżający.

Kuklik pospolity (Geum urbanum L.)Postacie leku: napary/odwary z 20-25g kłączy na 500ml wody, 3x dziennie, pół godziny przed jedzeniem, po 125ml.

Ciekawostka: kuklik zwisły (Geum rivale), roślina tego samego gatunku, co kuklik pospolity, nie zawiera już w swoim olejku eterycznym eugenolu. Ani trochę. Natomiast znajdziemy w nim głównie cis-myrtanal w ilości około 53% [1], ale to już całkiem inna historia…