Czteroskładnikowe mydło roślinne- przepis bazowy.

Mydło-baza, czyli proste mydło do indywidualnych modyfikacji.

Wykonanie mydła sprawia radość.

Wciąga tak, jak micele mydła wciągają brud do swoich cząsteczek.

To dlatego, że mydło możesz wykonać z każdego tłuszczu.  Może z oleju neem, który zmydlony pachnie jak nutella? Zerknij tutaj -> (link).

Mydlarską przygodę zacznij od sprawdzonego przepisu i łatwo dostępnych, tanich składników.

Przedstawiam mydło-bazę.

Idealne samo w sobie i jako materiał do eksperymentów.

Odznacza się wysokimi parametrami pielęgnacyjnymi, prawidłową pianą i odpowiednimi właściwościami myjącymi.  Odświeża, zmiękcza i odżywia skórę. 

Do wykonania wystarczy kuchenne wyposażenie, a składniki  znajdziecie w sklepach spożywczych i chemicznych. 

Niezbędne sprzęty:

• Waga uwzględniająca każdy gram.
• Naczynie do odważania wodorotlenku sodu.
• Naczynie na ług. (Termoodporne, np. garnek emaliowany/ze stali nierdzewnej lub naczynie ze szkła borokrzemowego)
• Naczynie do podgrzania tłuszczu. (Termoodporne, np. garnek emaliowany/ze stali nierdzewnej lub naczynie ze szkła borokrzemowego)
• Mieszadło. Może być łyżka, trzepaczka do jajek, mikser. Najwygodniejszy jest blender ręczny. (Termoodporne, np. emaliowane/ze stali nierdzewnej lub naczynie ze szkła borokrzemowego).
• Forma na masę mydlaną. Bardzo wygodne są formy silikonowe, jak do babeczek. Można także użyć plastikowych pudełek po żywności wysmarowanych tłuszczem, szuflad wyłożonych papierem do pieczenia. W tej materii mało co nas ogranicza.
• Rękawiczki jednorazowe. Ług i świeże mydło to substancje żrące, a ręce podczas wyrobu mydła są najbardziej narażone na poparzenia. Dbajmy o kończyny,bo przydadzą się do tworzenia przyszłych, mydlanych bloków.

*Ważna uwaga: nie korzystamy ze sprzętów aluminiowych, ponieważ reagują z ługiem. Niszczy się wtedy i mydło i aluminiowy przyrząd.

 Receptura:

1. wodorotlenek sodu jakości czystej do analiz – 96g
2. woda – 210g
3. olej rzepakowy – 420g
4. Olej kokosowy – 280g

Preparuję ług:

Ubieram jednorazowe rękawiczki. Wodorotlenek sodu wsypuję do naczynia z zimną wodą. Mieszam delikatnie, ponieważ temperatura w naczyniu gwałtownie rośnie. Po rozpuszczeniu NaOH odstawiam naczynie w chłodne miejsce.

Teraz tłuszcze:

Czekając na ochłodzenie ługu, w osobnym naczyniu przygotowuję tłuszcze. Podgrzewam masło kokosowe. Wystarczy chwila na palniku i tłuszcz jest w płynnej postaci. Następnie łączę masło kokosowe z olejem rzepakowym.

Kontrola temperatur:

Upewniam się za pomocą termometru, czy temperatura ługu i tłuszczy wynosi poniżej 40 stopni. Można przeprowadzić diagnozę bez termometru, poprzez dotyk obu naczyń. Powinny być ciepłe, ale nie gorące.

*Najwygodniej jest mieszać ług z olejami, gdy osiągną temperaturę pokojową, ponieważ przy niższej temperaturze wolniej zachodzi proces zmydlania tłuszczy przez alkalia, co daje więcej czasu na wmieszanie ewentualnych dodatków  i przelanie masy mydlanej do formy.

Powstawanie masy mydlanej:

Odpowiednio schłodzony ług wlewam powoli do naczynia z tłuszczami. Ostrożnie mieszam najpierw wyłączonym blenderem, po chwili włączam najmniejsze obroty. Miksuję do momentu, gdy ług połączy się z tłuszczami i razem stworzą jednolitą masę.

*Najbezpieczniej jest mieszać do uzyskania tak zwanego śladu mydlanego, czyli do momentu, w którym masa będzie na tyle gęsta, że po wyciągnięciu blendera będzie widać ślad. W masie o takiej gęstości można tworzyć wypukłe wzory.

*Ewentualne dodatki wymagające miksowania, najlepiej dodawać po osiągnięciu jednolitej masy mydlanej, bez czekania na ślad.

Formowanie mydła:

Masę mydlaną odpowiedniej gęstości przelewam do foremek silikonowych. Foremki można przykryć folią i owinąć kocem, ale nie trzeba. Przykrycie i izolacja mydła od otoczenia służy utrzymaniu wyższej temperatury zmydlania i wejście w fazę żelową. Przyśpieszy to dojrzewanie mydła, ale za to mydło ściemnieje.

Mydło wyciągam z foremek po jednym, czasami po dwóch dniach.

Przed pierwszym użyciem mydło powinno leżakować w suchym, ciepłym i przewiewnym miejscu przez przynajmniej miesiąc.

*Dojrzewanie mydła można też przyśpieszyć.

• Pierwszym sposobem jest podgrzewanie masy mydlanej w wolnowarze lub w kąpieli wodnej aż do momentu przejścia fazy żelowej.
• Druga technika polega na podgrzewaniu w piekarniku rozlanego do foremek świeżego mydła. Czas podgrzewania i temperaturę należy kontrolować, bo może się zdarzyć, że mydło wykipi z form.
• Trzecia metoda polega na leżakowaniu mydła w miejscu o podwyższonej temperaturze, czyli na przykład w kotłowni, na przypiecku.

Kontrola dojrzałości mydła:

To, czy mydło jest już gotowe do użycia kontroluję przeważnie papierkiem wskaźnikowym do badania pH.  Mydło jest gotowe, gdy mieści się w przedziale od 7 do 9.5.

*Alternatywnym sposobem jest polizanie mydła. Dobre do użytku mydło nie powinno szczypać w język.

Udoskonalenia:

Dla zwiększenia walorów leczniczych i pielęgnujących możemy zamiast zimnej wody potrzebnej w recepturze użyć odwaru/naparu/ wodnego maceratu ziołowego lub oczyszczonej borowiny.

*Mydła na bazie piwa, wina i koziego mleka opiszę w kolejnych postach.

Dodatkowo w  olejach przeznaczonych na mydło można macerować wybrane zioła. Ich składniki aktywne przechodzące do tłuszczu sprawiają, że mydła zyskują dodatkowe wartości. Macerować można metodą na zimno i ciepło.

Recepta na macerację na zimno jest banalnie prosta. Wystarczy pokrojony materiał roślinny zrosić spirytusem, zalać olejem i pozostawić w zacienionym miejscu przez okres od dwóch do trzech tygodni.

Metoda na ciepło różni się jedynie tym, że zioła w oleju należy podgrzewać przez parę godzin. Ważne jest, żeby materiału roślinnego nie usmażyć, dlatego najbezpieczniej jest podgrzewać macerat w wolnowarze lub kąpieli wodnej.

Kolejny sposób na udoskonalenie mydła to dodanie suszu roślinnego/zbóż/glinek kosmetycznych/miodu do masy mydlanej. Na zdjęciu przedstawiam mydło pokrzywowe, czyli efekt dodania suszonej i zmielonej pokrzywy do masy.

Żeby nadać mydłu określony zapach można do surowego mydła, przed wlaniem do formy dolać olejki eteryczne w ilości od 3%-5% masy tłuszczy użytych do mydła.

Uwaga! Niektóre naturalne olejki eteryczne przyśpieszają gęstnienie masy mydlanej. Przykładem jest olejek lawendowy. W mgnieniu oka niszczy plany na idealnie równą mydlaną taflę.

Mycie sprzętu:

Wbrew pozorom świeże mydło się nie pieni.  Jest to tłusta, mocno alkaliczna maź, trudno rozpuszczalna w wodzie. Z czyszczeniem sprzętu radzę sobie następująco:

• Dokładnie wygarniam masę do form silikonową szpatułką/łopatką.
• Przed myciem płynem do naczyń przecieram przybory jednorazowym ręcznikiem.
• Żeby dokładnie umyć blender, miksuję nim wodę z płynem do naczyń.

*Toczy się wiele dyskusji na temat, czy szkodliwe jest używanie tego samego sprzętu do mydła i żywności. Decyzja do każdego z osobna, ale w jej podejmowaniu powinna pomóc świadomość, że wodorotlenek sodu jest powszechnie dodawany do żywności jako regulator kwasowości i emulgator. Można go znaleźć pod oznaczeniem E524 i z dopiskiem, że jako dodatek do żywności jest bezpieczny. Dodatkowo istnieją osoby, które myją sobie zęby mydłem. Należę do nich i sobie chwalę 🙂

A jeżeli wciąż nie czujesz się na siłach, żeby zrobić swoje mydło, zapraszam na warsztaty mydlarskie,

Całkiem Lubiąca Chwasty